Onana: ‘Thủ môn cầm trịch’ & cuộc cách mạng tại MU

Những người tiên phong

Trong nhiều năm, thậm chí nhiều thập kỷ, vai trò và tầm quan trọng của thủ môn đã bị đánh giá quá thấp. Thậm chí có thể nói rằng, họ đã bị hiểu sai vai trò và sử dụng không đúng cách. 

Trong giai đoạn này, các thủ môn chỉ có nhiệm vụ ngăn chặn bóng vào khung thành. Vì vậy, khi các thủ môn thích dâng cao và sử dụng chân xuất hiện, họ ngay lập tức trở nên đáng nhớ hơn. Có thể kể ra những cái tên như Rene Higuita, Jorge Campos, Jose Luis Chilavert và Fabien Barthez.

Nhưng trong khi nhiều người ở thời điểm đó sẽ coi những thủ môn này là những “dị nhân”, thì đã manh nha xuất hiện những ý tưởng về việc phát triển tiềm năng tham gia nhiều hơn vào lối chơi của các thủ môn.

Những người đặc biệt như Higuita vẫn chưa thực sự trở nên phổ biến vào thời điểm đó. Nhưng thủ môn không còn được coi là cầu thủ thứ 11 nữa. Càng về sau, họ được sử dụng như một tiền vệ số 11 trên thực tế. Có nghĩa là những phẩm chất làm nền tảng cho xu hướng lập dị của Higuita, Barthez và những người khác đã trở thành những thành phần quan trọng trong bóng đá hiện đại.

Thủ môn làm bóng

Andre Onana được cho là ví dụ điển hình nhất cho mẫu thủ môn kiểu này. Điều đó không có nghĩa là khán giả sẽ thấy anh cố gắng rê bóng qua các tiền vệ ở giữa sân. Nhưng Onana là một người chấp nhận rủi ro, có tâm lý tích cực và sáng tạo, và là hiện thân của một thủ môn hiện đại.

Onana có lẽ cũng là thủ môn được săn đón nhiều nhất ở châu Âu trong mùa Hè này. Sau khi vừa giúp Inter lọt vào trận chung kết Champions League, anh được hàng loạt ông lớn quan tâm và được định giá 50 triệu euro. Chelsea ban đầu dường như chiếm lợi thế, nhưng MU mới là đội chiến thắng cuối cùng. Sau khi chia tay David de Gea, MU đã chiêu mộ thành công Onana và hiện chỉ còn chờ các thủ tục cuối cùng để chính thức ra mắt anh.

De Gea từng có những đóng góp rất lớn cho Man United trong hơn 1 thập kỷ. Nhưng rõ ràng anh không còn phù hợp với bóng đá hiện đại. Kỹ năng phản xạ của De Gea rất tốt, nhưng khả năng chơi chân lại cực kỳ hạn chế. Trong khi đó, Onana có lẽ là một trong những thủ môn cầm bóng bình tĩnh và tự tin nhất thế giới.

“Tôi muốn tăng hiệu suất cho đội bóng từ mọi vị trí ở trên sân”, Ten Hag nói trước mùa giải năm ngoái. “Đó là điều quan trọng nhất, các cầu thủ phải chủ động khi có và không có bóng, trong tấn công và phòng thủ”.

Vì vậy, với triết lý đó, sự xuất hiện của một thủ môn như Onana có thể tạo ra những tác động lớn ở Man United. Họ sở hữu một số cầu thủ chủ chốt ở khu vực phòng ngự, những người có thể chơi xuyên tuyến hiệu quả, chẳng hạn như Lisandro Martinez, Luke Shaw và Casemiro, cộng với Bruno Fernandes chơi cao hơn một chút. 

Bổ sung một thủ môn chơi bóng tốt có vẻ là bước đi hợp lý tiếp theo, đặc biệt khi Premier League dường như ngày càng có xu hướng pressing cực rát. Theo thống kê, 8 trong số 20 CLB tại 5 giải đấu hàng đầu châu Âu có tỷ lệ mất bóng cao nhất ở mùa giải 2022/23 là của Anh và tỷ lệ trung bình mất bóng 16,04 lần mỗi trận cũng là cao nhất.

Onana chắc chắn sẽ phù hợp với nhu cầu giảm thiểu tỷ lệ mất bóng. Mùa trước, tỷ lệ chuyền bóng chính xác 93,8% trong phần sân nhà của anh chỉ kém 12 thủ môn (chỉ tính những người có tối thiểu 1.000 phút thi đấu) ở 5 giải đấu hàng đầu châu Âu. Để so sánh, tỷ lệ này của De Gea là 88%.

Vì vậy, Onana không chỉ quen nhận  bóng mà còn là người đáng tin cậy. Anh thường được mô tả là một người chấp nhận rủi ro nhưng thực sự thì luôn cân nhắc kỹ lưỡng trước khi chuyền bóng. Hiếm khi anh thực hiện một đường chuyền mà không cần suy nghĩ nhiều. 

HLV Pep Guardiola của Man City đã hài hước ví Onana như một “tiền vệ cầm trịch” trong trận chung kết Champions League 2022/23. Đó là do những vị trí mà anh đảm nhận và những đường chuyền mà anh thực hiện. Trên thực tế, chính đường chuyền của Onana cho Lautaro Martinez trong hiệp hai (ảnh dưới) đã khiến hơn một nửa đội Man City mất phương hướng và cuối cùng dẫn đến việc Romelu Lukaku suýt ghi bàn.

Guardiola thậm chí còn gợi ý trước trận chung kết rằng, những phẩm chất của Onana khiến Inter trở thành đội tương phản với Man United về mặt xây dựng lối chơi. Ông nói với CBS Sports: “Onana thực sự rất khó vây ráp. Bạn không thể gây áp lực với anh ta. Onana là bậc thầy trong việc giữ bóng. Trong khi đó, Man United lại thường xuyên chơi bóng dài. Thủ môn của họ thường chuyền lên cho Rashford bứt tốc để nhận bóng”.

Man United có nhiều pha tấn công trực tiếp (102) và số bàn thắng từ những tình huống như vậy (9) nhiều hơn bất kỳ đội nào khác ở Premier League mùa trước. Tuy nhiên, việc Onana thực hiện nhiều đường chuyền bên phần sân của mình không có nghĩa là Man United sẽ mất khả năng chơi trực tiếp nếu anh tới.

Tại Serie A 2022/23, Onana đã tạo ra tới 4 cơ hội cho các đồng đội cho các đồng đội ở phía trên, chỉ kém mỗi Ivan Provedel của Lazio. Tuy nhiên, Provedel thi đấu 3.412 phút, trong khi con số này của Onana chỉ là 2.160 phút.

Tất nhiên, việc tạo ra cơ hội sẽ không phải là trách nhiệm chính của Onana nếu anh gia nhập Man United. Nhưng khả năng đi bóng và cách sử dụng nó của anh vẫn có thể ảnh hưởng thường xuyên đến cách đội tấn công hoặc số cơ hội mà họ tạo ra. Căn cứ vào việc đội bóng của Ten Hag có thể chuyển trạng thái như thế nào, việc Onana mạo hiểm chuyền bóng từ phía sau có thể gây thêm bất ổn cho đối thủ, đặc biệt là những đội chơi pressing tầm cao.

Anh đóng vai trò trong 1,7 pha dứt điểm trong một tình huống mở sau mỗi 90 phút ở Serie A mùa trước, chỉ kém 2 thủ môn (chỉ tính những người có tối thiểu 650 phút thi đấu) trong 5 giải đấu hàng đầu châu Âu. Cách chơi tấn công của Inter cũng gần giống với MU, vì vậy có nhiều ý kiến cho rằng, tài năng của Onana sẽ được sử dụng tốt tại sân Old Trafford.

Rủi ro cao, phần thưởng lớn

Tất cả điều này dẫn đến một câu chuyện lớn hơn xung quanh tính cách và suy nghĩ của Onana. Anh là một thủ môn rất thích dâng cao. Mặc dù hàng phòng ngự khá sâu của Inter có nghĩa là anh không thực sự cần phải lao ra như một thủ môn quét, nhưng anh đã có 35 lần dâng lên phá bóng (thành công 32 lần) trong mùa giải Eredivisie 2016/17 cho Ajax. Đây là con số chỉ kém 10 thủ môn trong một mùa giải duy nhất tại 6 giải hàng đầu tính từ đó cho tới nay.

Tuy nhiên, không thể phủ nhận một thực tế rằng, phong cách chơi và khả năng chấp nhận rủi ro của anh không phải lúc nào cũng được ủng hộ. Đừng quên, tại World Cup 2022, ở trận thua 0-1 trước Thụy Sỹ, Onana đã phá kỷ lục về số lần chạm bóng nhiều nhất bên ngoài vòng cấm của một thủ môn trong một trận đấu tại World Cup. Kỷ lục cũ là 26 và con số của Onana là 46. Đó là lần xuất hiện đầu tiên và duy nhất của anh tại giải đấu. HLV Rigobert Song cảm thấy Onana quá mạo hiểm và cấm anh không được dâng cao nhiều nữa. Onana cũng không tỏ ra vừa, khi ngay lập tức về nước và tuyên bố từ giã sự nghiệp thi đấu quốc tế.

Dưới đây là một ví dụ khác về sự mạo hiểm mà Onana thể hiện, khi anh lạnh lùng chuyền bóng thẳng qua Erling Haaland đang áp sát trong trận chung kết Champions League. 

Như đã đề cập, Ten Hag đã rất quen thuộc với những thói quen và tính cách kỳ quặc của Onana. Vì vậy, ông kiên quyết mua bằng được anh về Man United. Tuy nhiên, Onana cũng sẽ phải nỗ lực hơn nữa. Hệ thống của Ten Hag gần như yêu cầu Man United phải hứng chịu nhiều cú sút vì điều đó sẽ khiến đối phương để lại nhiều khoảng trống hơn và nhờ đó, MU có thể khai thác triệt để. Mùa trước, MU phải đối mặt với 481 cú sút, ít hơn Tottenham (520),  Fulham (505) ) và Brentford (559) trong số những đội ở nửa trên BXH.

Công bằng mà nói, De Gea vẫn là một thủ môn có khả năng cản phá cú sút xuất sắc. Onana không hoàn hảo, nhưng thật khó để tìm ra một thủ môn vừa chơi chân tốt lại vừa có khả năng cản phá siêu đẳng. Chúng ta cũng phải thừa nhận, Onana đã chơi ở những giải đấu được coi là kém thể chất hơn Premier League. Và sự thích nghi của anh sẽ là chìa khóa. Nhưng nếu mọi việc diễn ra suôn sẻ, thì có mọi lý do để kỳ vọng Onana sẽ trở thành một "mắt xích" cực kỳ quan trọng trong "cỗ máy" của Ten Hag.