Chuyện chưa kể về Nelson Mandela, một võ sỹ quyền Anh hạng nặng

Dù chưa từng thượng đài ở một trận đấu chính thức, nhưng xuyên suốt câu chuyện cuộc đời Nelson Mandela, quyền Anh là món ăn tinh thần quan trọng, là một phần bên trong con người của người đàn ông này.

Cuốn tự truyện “Đường tới độc lập” xuất bản năm 1994 dành cả một chương nói về sở thích quyền Anh của Mandela. Sinh ra trong thời đại mà boxing vẫn còn là khái niệm xa lạ, Mandela đã bắt đầu làm quen với bị cát, găng tay vào những năm 30 thế kỷ trước khi còn là sinh viên trên giảng đường. Ra trường và chung vốn khởi nghiệp mở văn phòng luật đầu tiên ở Nam Phi điều hành bởi những người da màu, Mandela không từ bỏ thói quen đó và là khách quen của phòng tập Donaldson Orlando Community Centre (DOCC) ở Johannesburg. Nhiều hôm vợ vắng nhà, người ta còn thấy Mandela xách cũi đưa con trai Thembekile đi theo.

Trong ký ức của Mandela, thể thao nói chung và quyền Anh nói riêng ở Nam Phi thời đó không được coi trọng. Ông mô tả chi tiết trong cuốn tự truyện thế này: “Trang thiết bị ngày ấy rất nghèo nàn. Võ đài chỉ là 4 sợ dây thừng nối vòng quanh tạo thành hình chữ nhật, sàn nhà là xi măng lởm chởm sỏi và lắm hôm, các võ sỹ gặp chấn thương vì rách chân, rách tay chứ không phải vì chịu một cú đấm của đối phương. Cả phòng tập chỉ có duy nhất một cái giỏ để găng tay của tất cả mọi người, không có hộp y tế và sau mỗi buổi, mọi người tự đấm bóp giúp nhau. Hình ảnh ấy làm tôi liên tưởng tới những hội người cao tuổi tham gia sinh hoạt cộng đồng”, Mandela viết.
Tới thập niên 40, tình trạng phân biệt chủng tộc vẫn hiện hữu ở khắp nơi tại Nam Phi. Mandela và Jerry Moloi, nhà vô địch thế giới hạng nhẹ năm 1956 từng vướng vào một vụ ẩu đả chỉ vì muốn được vào phòng tập chuyên nghiệp do người da trắng làm chủ.

Theo chia sẻ của Mandela trong một bài phỏng vấn với ESPN năm 2009, phần lớn những tay đấm boxing da màu tại Nam Phi trước khi chế độ Apartheid sụp đổ đều có công việc toàn thời gian, chỉ lui tới phòng tập sau khi tan làm. Ngay cả khi được phép tham gia những giải boxing nhà nghề, những võ sỹ da màu cũng không được trả lương hoặc nếu có thì rất thấp. BTC cũng không bố trí “quân xanh”, vốn là thông lệ bắt buộc cho những võ sỹ trong thế kỷ 20 để họ có thể tập dượt trước khi thượng đài.
Thực tế, Mandela chưa từng tham gia một trận đấu chính thức nào. Lý do thì có nhiều, khi thì vì công việc chính trường quá bận bịu, lúc lại bởi Mandela vướng vòng lao lý. Năm 1956, Mandela lẽ ra đã tham dự vòng loại hạng nặng thế giới tại Nam Phi, nhưng rốt cuộc lại bỏ lỡ vì ông và 155 thanh niên yêu nước khác bị bắt vì tội phản quốc.

Tới năm 1962, Mandela lại phải ngồi sau song sắt nhưng lần bắt giam này, ông không còn có cơ hội minh oan như 6 năm về trước. Lần đó, ông ngồi tù 28 năm, đánh mất nhiều thứ và boxing là một trong số ấy.

Ra tù, một trong những việc đầu tiên Mandela “tiến hành” là tập lại boxing. Ông không còn nhìn nhận boxing ở góc độ của thể thao thuần túy mà quan tâm nhiều hơn tới yếu tố khoa học và giá trị tinh thần nó mang lại. “Sau một buổi tập boxing, tôi thấy đầu óc nhẹ nhõm. Nếu buổi tập đó diễn ra vào buổi tối, sáng hôm sau thức dậy tôi như một con người khác, suy nghĩ mọi chuyện đều hanh thông. Tôi không thích nói tới yếu tố bạo lực của boxing. Với những người thực sự coi trọng việc luyện tập sẽ hiểu rằng, boxing dạy chúng ta cách di chuyển, cách chúng ta phản ứng trong các tình huống cấp bách. Quan trọng nhất khi bước lên sàn đấu, ai ai cũng bình đẳng, bất kể là màu da, tuổi tác hay giới tính”, Mane phát biểu trong một chương trình truyền hình thực tế Sky Sport thực hiện.

Năm 1998, khi nhận bằng khen danh dự từ Quốc hội Nam Phi, Mandela đã cầm micro, nói to đầy dõng dạc: “Hôm nay, tôi cảm giác như mình là nhà vô địch boxing hạng nặng Evander Holyfield”. Với Mandela, boxing không chỉ là thể thao, mà còn là lý tưởng sống.

Đón đọc Đặc san EURO 2024 DUY NHẤT TẠI VIỆT NAM.
Với 116 trang, thiết kế sang trọng, in 4 màu CHẤT LƯỢNG CAO.

• Tất cả thông tin bạn đọc cần biết về EURO 2024.
• Những nội dung đặc sắc, bài viết độc quyền của nhà báo thường trú tại châu Âu và các cây viết thể thao hàng đầu ở Việt Nam.
• ĐẶC BIỆT: Tặng kèm Lịch thi đấu EURO 2024 khổ lớn.
• Giá: 98.000 đồng.

ĐẶT MUA NGAY