Từ thực tế bóng đá Việt Nam
Như bài viết: “Việt kiều giỏi cho ĐT Việt Nam là ai, ở đâu?” mà Bongdaplus đăng tải cách đây vài ngày, nguồn lực cầu thủ trình độ cao có gốc gác Việt Nam (ông/bà, bố/mẹ hoặc chính cầu thủ ấy có quốc tịch Việt Nam) tương đối khiêm tốn. Một số cầu thủ đã về thi đấu ở V.League như Nguyễn Filip, Đặng Văn Lâm, Patrik Lê Giang, Cao Pendant Quang Vinh. Số còn lại, dao động tầm 4-5 cầu thủ đang chơi bóng tại châu Âu. Tuy nhiên, hành trình thuyết phục những Kenneth Schmidt, Bung Meng, Bung Hua Freimann và Aymeric Faurand Tournaire về chơi bóng cho ĐT Việt Nam cần hội tụ sự quyết tâm của nhiều nguồn lực.
Ngay cả khi có những cầu thủ này, dàn Việt kiều kể trên vẫn ở một trình độ khiêm tốn hơn so với các cầu thủ Mã kiều, Indonesia kiều của những đội tuyển hàng xóm. Schmidt đang chơi ở giải hạng 2 của Đức. Tournaire mới chập chững ở Ligue 2 tại Pháp. Hai anh em Bung Meng, Bung Hua Freimann đang thi đấu ở Thuỵ Sỹ - giải VĐQG hạng trung ở châu Âu. Hiển nhiên, so sánh với những cầu thủ thi đấu tại Serie A, La Liga, giải VĐQG Hà Lan hay Colombia từ phía Malaysia và Indonesia, dàn Việt kiều chất lượng của ĐT Việt Nam vẫn còn tương đối lép vế về đẳng cấp.
Câu chuyện sử dụng cầu thủ nhập tịch gốc nước ngoài tại Việt Nam dù có tín hiệu khả quan từ Nguyễn Xuân Son song không thể là phương án đường dài. Một thực tế phải thừa nhận, ngoại trừ chân sút sinh năm 1997 kể trên, các ngoại binh đủ điều kiện nhập tịch Việt Nam và có thể thi đấu cho ĐTQG đều ở ngưỡng cao tuổi. Hendrio đủ điều kiện nhập tịch Việt Nam khi đã 32 tuổi. Câu chuyện tương tự với tiền đạo Gordon Rimario hay Gustavo Santos (Thanh Hoá) hay Geovane Magno (Hồng Lĩnh Hà Tĩnh). Chưa kể, năng lực của các ngoại binh có triển vọng nhập tịch vẫn ở trình độ thấp hơn so với dàn Mã kiều, Indonesia kiều. Holgado đang chơi tại giải VĐQG Colombia. Imanol Machuca đầu quân cho Velez Sarsfield ở giải Argentina. Trong khi đó khi chưa đến V.League, Xuân Son, Santos, Geovane, Rimario đều không chơi ở hạng đấu cao như vậy.
Nhìn từ nguồn lực Việt kiều và ngoại binh, đội tuyển Việt Nam khó lòng ganh đua với Malaysia hay Indonesia ở giai đoạn hiện tại. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa, “Những chiến binh sao Vàng” sẽ thất thế trong giai đoạn đường dài. Thực tế quá khứ đã chứng minh, Philippines và Singapore cũng chỉ đứng trên đỉnh cao nhờ làn sóng nhập tịch trong vài năm trời. Để rồi sau đó, những đội tuyển có nền móng phát triển chiều sâu như Việt Nam và Thái Lan trở lại, dẫn đầu vị thế khu vực qua nhiều năm tháng.
Nâng tầm chiến lược phát triển bóng đá trẻ
Thực tế, bóng đá thế giới đã chứng kiến nhiều trường hợp thành công “nóng” từ chính sách nhập tịch. Song sau cùng, họ vẫn phải quay trở lại với cốt lõi của phát triển bóng đá đỉnh cao. Đó là xây dựng và đào tạo hệ thống cầu thủ trẻ. Trung Quốc, Qatar là những ví dụ điển hình. Sau khi không thành công với chiến lược World Cup (với Trung Quốc là dự VCK lần thứ 2 sau năm 2002 còn Qatar là vượt qua vòng đấu bảng World Cup 2022), những quốc gia này quyết định tập trung đầu tư vào nội lực, bất chấp việc phải kiên nhẫn hơn và nỗ lực hơn.
Nhật Bản cũng từng có thời điểm tìm kiếm, chọn lọc những cầu thủ Nhật kiều sinh ra ở nước ngoài tại giai đoạn từ 1970 đến 2002. Nhưng trong 20 năm qua, chủ trương chính của bóng đá Nhật Bản là nâng tầm nội lực. Họ phát triển bóng đá học đường, nỗ lực xây dựng giải J.League, tạo ra một hệ thống đào tạo trẻ bài bản và chất lượng. Quan trọng hơn, Nhật Bản tìm cách xuất khẩu cầu thủ sang các giải đấu hàng đầu thế giới. Để rồi tại thời điểm hiện tại, ĐT Nhật Bản có thể xây dựng 2 đội hình với các tuyển thủ quốc gia chơi tại các giải VĐQG hàng đầu châu Âu.
Cũng là một quốc gia châu Á, Uzbekistan hiển nhiên là hình mẫu xứng tầm để các đội tuyển đang ở diện phát triển học hỏi. Sau nhiều năm là “vua giải trẻ” ở tầm châu Á, đội tuyển Trung Á này cũng đã thu về trái ngọt với việc dự VCK World Cup 2026. Tương tự như Nhật Bản, Uzbekistan cũng tham vọng xuất khẩu cầu thủ tới các giải đấu lớn trên thế giới. Hành trình của Khusanov tới Man City chính là điều mà Uzbekistan muốn nhân rộng, trong việc trở thành một thế lực châu Á trong nhiều năm.
Trên thực tế, chính bản thân Indonesia và Malaysia cũng không hề “ăn xổi” như nhiều người nhầm tưởng. Bằng tiềm lực tài chính khổng lồ, ông Erik Thohir – Chủ tịch LĐBĐ Indonesia đang là đồng sở hữu CLB Oxford United (Anh). Đây cũng là nơi chứng kiến Marselino Ferdinan (Indonesia) chơi bóng. Hay một cầu thủ khác là Ole Romeny - tiền đạo sinh năm 2000, nhập tịch Indonesia đang được ra sân thi đấu với tần suất thường xuyên. Đây hoàn toàn có thể là nơi chắp cánh cho những cầu thủ Indonesia khác trong tương lai gần. Malaysia cũng chủ động xây dựng khối cầu thủ trẻ, dựa trên các CLB vệ tinh dưới sự quản lý của thái tử Johor - Tunku Ismail Idris.
Hiển nhiên, bóng đá Việt Nam phải kiên định với việc phát triển bóng đá trẻ. Nhưng trước thách thức mới, sự thay đổi và cấp tiến trong việc nâng tầm nội lực cần được thực thi. Bóng đá trẻ giờ đây không chỉ là những giải pháp để giúp các cầu thủ sinh ra tại Việt Nam, từ 13 đến 22 tuổi được thi đấu với mật độ 40 trận/năm. Hành trình nâng tầm còn là tìm kiếm những cầu thủ trẻ Việt kiều, tạo điều kiện để họ trải nghiệm môi trường thi đấu ở các ĐTQG hay V.League. Căn cứ từ nguồn lực trẻ và triển vọng này, “Những chiến binh sao Vàng” mới hy vọng sở hữu những ngôi sao gốc Việt có trình độ, đủ sức chơi ở nhiều giải đấu quốc tế trong tương lai.
Thêm vào đó, các nội binh không chỉ trưởng thành trong khuôn khổ V.League. Những tài năng trẻ cần phải thử sức nhiều hơn ở môi trường nước ngoài. Thậm chí trong tương lai gần, những nhà đầu tư cho bóng đá Việt Nam hoàn toàn có thể nghĩ đến việc sở hữu một CLB quốc tế tầm trung như Bỉ, Slovenia… Điều này sẽ tạo thêm đầu ra cho các cầu thủ trẻ Việt Nam. Thậm chí, những CLB này có thể trở thành trạm trung chuyển đưa nhiều tài năng Việt Nam đi xa hơn ở châu Âu.
Giai đoạn mới thực sự yêu cầu bóng đá Việt Nam phải nỗ lực hơn. Ngoài sự kiên định với bóng đá trẻ như nhiều năm qua, những phương án táo bạo, đột phá nhằm nâng tầm nội lực cần phải được tính đến.
Đăng ký nhận tin tức từ Tạp chí Bóng đá
