ĐT Tây Ban Nha đang hoang tưởng như Don Quixote

Tinh thần Don Quixote

Một làn gió nhẹ nổi lên, các cánh quạt lớn của cối xay gió bắt đầu chuyển động, và Don Quixote liền quát lớn: “Dù các ngươi có nhiều cánh tay hơn cả tên khổng lồ Briaro, các người cũng sẽ phải đền tội”.Đoạn Don Quixote cầu cho công nương Dulcinea giúp mình vượt qua mối nguy này, rồi thúc ngựa lao vào chiếc cối xay gió ở trước mặt. Ông đâm mũi giáo vào cánh quạt, và khi cánh quay, nó làm giáo gãy tan tành, kéo người và ngựa văng ra xa.

Đấy là một cảnh kinh điển trong cuốn tiểu thuyết Don Quixote, sau này đã thành một ngạn ngữ nổi tiếng khắp toàn cầu: đánh nhau với cối xay gió. Từ điển tiếng Anh định nghĩa rằng đó là hành động phí thời gian, giao đấu với một kẻ thù tưởng tượng. Một kẻ thù không có thật.

Nhưng trí tưởng tượng kiểu vậy bao trùm trong tác phẩm của văn hào Cervantes: khi Don Quixote gặp đoàn kỵ binh hộ tống một phu nhân, ông ta lại nghĩ đó là một công chúa bị bắt cóc cần giải cứu. Gặp một đàn cừu, ông lại cúi chào như thể đấy là quân đoàn của một vị hoàng đế uy quyền. 

Cuốn tiểu thuyết này đã được dịch sang hầu hết các ngôn ngữ trên thế giới, và trên thực tế, chỉ có Kinh Thánh là có nhiều ấn bản hơn Don Quixote. Năm 2016, Tây Ban Nha nói riêng và thế giới nói chung kỷ niệm trang trọng 400 năm ngày mất của Miguel de Cervantes, người đã viết ra nó. 

Hàng năm, Bộ Văn hóa Tây Ban Nha tổ chức trao giải thưởng Cervantes để vinh danh cuộc đời của một nhà văn xuất sắc sáng tác bằng tiếng Tây Ban Nha. Người Tây Ban Nha cũng có câu rằng với cuốn sách này, “người Tây Ban Nha học cách đọc và thế giới học cách suy nghĩ”. Tác phẩm của Cervantes cũng đã truyền cảm hứng cho một vở ba-lê, một vở opera, một vở kịch của sân khấu Broadway và rất nhiều bộ phim điện ảnh cũng như hoạt hình.

Tại sao một cuốn sách về một kẻ ngớ ngẩn chuyên tự tưởng tượng ra vấn đề lại có sức hút lớn đến vậy?

Trí tưởng tượng của những người Tây Ban Nha

Tại EURO 2020, báo Marca đăng một bài có tựa đề “Tây Ban Nha và Don Quixote” ngụ ý rằng ĐT Tây Ban Nha đang thoái trào, và các CĐV đừng tưởng tượng nữa. Đã đến lúc các cầu thủ khoác lên bộ giáp của Don Quixote, bởi vì “thời hoàng kim chắc chắn đã qua”. Tinh thần cho bất kỳ giải đấu nào phía trước sẽ là tinh thần “đánh nhau với cối xay gió”.

Tây Ban Nha đã chơi cực hay ở VCK EURO 2 năm trước, với lối chơi ban bật nhuần nhuyễn và linh hoạt, và bị loại ở bán kết cũng vì chính phong cách ấy: họ quá trung thành với cách đá của mình, dù điểm yếu của nó khiến Tây Ban Nha thường hở sườn vào những phút quyết định.

Đấy không hẳn là phong cách hiệu quả, đúng như tờ Marca nhận xét. ĐT Tây Ban Nha hiện tại không có những con người đủ tốt để chuyển hóa lối chơi áp đặt thành bàn thắng. Trong 2 năm qua, Tây Ban Nha đã đụng độ những đội tuyển hàng đầu châu Âu như Đức, Italia, Bồ Đào Nha, Hà Lan, và họ thường thất bại, dù tạo ra nhiều cơ hội hơn. 

Alvaro Morata vẫn sẽ là lựa chọn số một trên hàng công Tây Ban Nha, bất chấp việc anh chỉ ghi được 2 bàn cho CLB Atletico từ đầu tháng 9 tới giờ. Hai tiền đạo khác trong đội hình Tây Ban Nha cũng không khá hơn. Ferran Torres mới ghi hai bàn cho Barcelona mùa này, trong khi Dani Olmo (Leipzig) mới quay lại một tháng sau chấn thương.

Nhưng vấn đề của người Tây Ban Nha là họ chưa từng quan tâm đến đối thủ. Trong nhiều năm, các cầu thủ Tây Ban Nha không chỉ thi đấu với đối phương, mà còn với một “kẻ thù” tưởng tượng: phong cách của họ. Giống như Don Quixote, người mà lẽ ra nếu khôn ngoan hơn, đã không cầm giáo lao vào một chiếc cối xay gió. 

Từ Javier Clemente, Vicente Del Bosque cho đến Luis Enrique hiện tại, việc Tây Ban Nha có một lối chơi sắc nét và đẹp đẽ thậm chí còn quan trọng hơn kết quả. Thà lao vào cối xay gió rồi giáo bị vỡ nát còn hơn là đánh mất niềm tin vào bản thân.

Trong truyện, để đưa Don Quixote trở về nhà, một người hàng xóm đã hóa trang thành hiệp sĩ và thách đấu với ông ta, điều kiện là nếu Don Quixote thua thì ông ta không được làm hiệp sĩ nữa. Don Quixote bị đánh bại và ông ta buộc phải trở về nhà.

Nhưng Luis Enrique chưa bao giờ là một người có ý định lùi bước. Hãy nhớ lại thời điểm cuối năm 2014, khi Barcelona nhận hai trận thua liên tiếp và dư luận bắt đầu đặt dấu hỏi về phong cách của ông, HLV này đã khảng khái đáp: “Chúng tôi đã quen với ý tưởng này. Và vì tôi trưởng thành với ý niệm ấy nên tôi sẽ không thay đổi triết lý chỉ vì một hay hai kết quả tồi”.

Hôm nay, Tây Ban Nha sẽ vào trận và không chỉ nhìn vào đối thủ. Họ không chỉ tìm kiếm mành lưới đối phương. Họ còn tìm kiếm một chiếc cối xay gió, một kẻ thù tưởng tượng vĩ đại: chiến thắng đi kèm phong cách.